کد مطلب:149803 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:300
بیان دیگری از پیامبر
رسول گرامی اسلام، صلی الله علیه و آله و سلم در یكی از كلمات جاوید خود، راجع به امام حسین، علیه السلام،می فرمایند: حسین منی و أنا من حسین احب الله من احب حسینا حسین سبط من الاسباط؛ [1] حسین از من است و من از حسینم. خداوند، دوست بدار هر كه حسین را دوست بدارد، حسین، سبطی از سبطهاست.
این روایت را شیعه و سنی نقل كرده اند و از این جهت از اعتبار مخصوص برخوردار است.
در هر حال، در این عبارت شریف و گرانبها، سه عنوان برای حضرت امام حسین، علیه السلام، ذكر شده است:
1 - حسین از پیامبر و پیامبر از حسین است.
جمله ی نخستین، روشن است و هیچگونه ابهام و اجمالی ندارد، زیرا بطور طبیعی دخترزاده ی هر كسی از اوست و از وی نشأت گرفته است، و امام حسین به حكم اینكه فرزندزاده ی رسول الله است، طبعا از پیامبر، خواهد بود و انشعاب وجودی حسین بن علی از وجود مبارك رسول الله است.
جمله ی دوم، نیاز به بیان و توضیح دارد زیرا بحسب ظاهر، شگفت انگیز است كه رسول خدا بفرماید: من از حسینم. و چگونه ممكن است پدر بزرگ، كه تقدم وجودی دارد از نواده ی خودش باشد و از او كسب وجود و بقا كند؟
ولی حقیقت آن است كه این مطلب در هر موردی تعجب آور باشد، در مورد پیامبر و امام حسین هیچگونه شگفتی ندارد، زیرا بقای نام و نشان، آثار و مكتب انسان پرور رسول الله به بركت وجود حسین بود. و اگر حركت و قیام امام حسین و ایثار و فداكاری او در صحنه ی كربلا نبود، بنی امیه كه دشمنان خانه زاد اسلام و قرآن و شخص رسول الله بودند،
همه ی آثار، مظاهر دین و هر چه كه یادآور رسول اكرم و رسالت و مكتب او بود، نابود ساخته، از بین می بردند.
این نهضت و شهادت شورآفرین امام حسین بود كه بنی امیه را مفتضح و رسوا ساخت و نقشه های شوم سران كفر و ضلال آل امیه را نقش بر آب نمود، و ملتهای آن روز و همه ی اعصار را متوجه به روح دیانت نمود و اسلام و قرآن را با شهادت جانانه ی خود بیمه كرد، شرایط را به نفع دیانت و اهل دین عوض نمود و شرایطی را به وجود آورد كه در اعصار مختلف بانگ اذان و فریاد (اشهد ان محمد رسول الله، صلی الله علیه و آله) از مأذنه ها، گلدسته ها، بلندگوها و وسایل جمعی و رسانه ها به گوش جهانیان برسد و نام مقدس و ذكر مبارك رسول الله، پیوسته در روز و شب برای مردم تجدید و خاطره انگیز گردد. بنابراین درست است كه پیامبر هم از حسین، علیه السلام، است.
2 - دوستدار حسین، مورد دوستی خداوند است؛ جمله ی «احب الله من احب حسینا» یا جمله ی دعاییه است یا خبر؛ اگر دعا باشد كه پیامبر مستجاب الدعوة برای محب و دوستدار حسین دعا كرده به اینكه خدا او را دوست بدارد. و چه دعایی بالاتر از این است كه اولا رسول اكرم، صلی الله علیه و آله و سلم، برای محب و دوستدار حسین، علیه السلام،دعا كند و ثانیا درخواست كند خدا او را دوست بدارد.
و اگر جمله ی خبریه باشد مطلب روشن تر و بالاتر است، زیرا از یك
مطلب مسلم محقق و ثابت، خبر می دهند و آن اینكه هر كس حسین را دوست بدار، محبوت خداست و خداوند، او را دوست می دارد و ظاهر عبارت رسول الله، عمومیت است، یعنی؛ هر كس محب و دوستدار امام حسین شد، مورد محبت و لطف خداوند بزرگ است.
و بنابراین كسانی كه آرزومندند تا مورد محبت خدای بزرگ قرار بگیرند و می خواهند خدا آنان را دوست بدارد، باید از عمق جان، امام حسین، علیه السلام، را دوست بدارند و با تمام وجود، احساس علاقه و دلدادگی نسبت به آن بزرگوار بنمایند و دنباله روی حضرتش باشند كه در این صورت، محبت خداوند به سوی آنان جلب خواهد شد.
3 - حسین سبطی از اسباط است.
سبط، در لغت به دو معنا آمده است: اول فرزند فرزند كه در عرف و اصطلاح مردم آن را نوه می نامند و دوم امت و جماعت.
معنای اول، هر چند اخبار از یك حقیقت و واقعیت است، ولی ذكر و یادآوری آن، آن هم از شخصیت ممتاز عالم وجود، كه گفتارش همه طبق ضوابط حكمت است، خالی از لطافت، بلكه دور از فن بلاغت است، زیرا چه كسی است كه نداند حسین سبطی از اسباط یعنی؛ فرزندزاده ای از فرزندزادگان است؟ ذكر این مطلب، در حقیقت از قبیل توضیح و اضحات است كه شایسته ی مقام یك انسان حكیم نیست.
بنابراین مقصود، معنای دوم است كه حسین، علیه السلام، یك امت از
امتهای جهان است؛ بدین بیان كه: حسین، علیه السلام، از نظر روحیات بزرگوارانه، و از جهت اخلاق فاضله، مكرمتهای انسانی و اعمال خوب و شایسته و از جهت منطق، قرص، قوی و كوبنده، چونان امتی عظیم می باشد. او امتی است كه در صورت و شكل یك شخص، متمثل شده و در چهره ی یك نفر تجسم و تبلور پیدا كرده است.
و یا اینكه حسین، علیه السلام، در رفعت شأن و علو مقام، مرتبه ی یك امت را دارد.
یا اینكه اجر و پاداش امام حسین علیه السلام، همچون اجر و ثواب یك امت است.
حقیقت آن است كه همان بیان اول، بهترین بیان است و دو بیان دیگر یعنی؛ بیان دوم و سوم نیز بازگشت به بیان اول می كند و اثر و ثمره ی آن است.
و این تعبیر، بسیار جالب و زیبا اقتباس از قرآن كریم است، چه آنكه خداوند بزرگ، قبلا جد اعلا و والا مقام حسین علیه السلام، را یك امت نامیده، آنجا كه می فرماید، ان ابراهیم كان امة قانتا لله حنیفا و لم یك من المشركین شاكرا لانعمه اجتبیه و هداه الی صراط مستقیم؛ [2] تحقیقا ابراهیم، امتی عبادتكار برای خدا و سعادتمند بود، او از مشركین نبود، شكرگزار نعمتهای خداوند بود، خداوند او را انتخاب كرده، به صراط مستقیم،
هدایت فرمود.
چنانكه مشاهده می شود در این آیه ی كریمه، از حضرت ابراهیم، علی نبینا و آله و علیه السلام، و به عنوان امت، یاد شده و اینجاست كه حسین نواده ی ابراهیم، كه وارث او نیز هست، در لسان پیامبر، «امت» خوانده شده است؛
السلام علیك یا وارث ابراهیم خلیل الله.
این روایت را شیعه و سنی نقل كرده اند و از این جهت از اعتبار مخصوص برخوردار است.
در هر حال، در این عبارت شریف و گرانبها، سه عنوان برای حضرت امام حسین، علیه السلام، ذكر شده است:
1 - حسین از پیامبر و پیامبر از حسین است.
جمله ی نخستین، روشن است و هیچگونه ابهام و اجمالی ندارد، زیرا بطور طبیعی دخترزاده ی هر كسی از اوست و از وی نشأت گرفته است، و امام حسین به حكم اینكه فرزندزاده ی رسول الله است، طبعا از پیامبر، خواهد بود و انشعاب وجودی حسین بن علی از وجود مبارك رسول الله است.
جمله ی دوم، نیاز به بیان و توضیح دارد زیرا بحسب ظاهر، شگفت انگیز است كه رسول خدا بفرماید: من از حسینم. و چگونه ممكن است پدر بزرگ، كه تقدم وجودی دارد از نواده ی خودش باشد و از او كسب وجود و بقا كند؟
ولی حقیقت آن است كه این مطلب در هر موردی تعجب آور باشد، در مورد پیامبر و امام حسین هیچگونه شگفتی ندارد، زیرا بقای نام و نشان، آثار و مكتب انسان پرور رسول الله به بركت وجود حسین بود. و اگر حركت و قیام امام حسین و ایثار و فداكاری او در صحنه ی كربلا نبود، بنی امیه كه دشمنان خانه زاد اسلام و قرآن و شخص رسول الله بودند،
همه ی آثار، مظاهر دین و هر چه كه یادآور رسول اكرم و رسالت و مكتب او بود، نابود ساخته، از بین می بردند.
این نهضت و شهادت شورآفرین امام حسین بود كه بنی امیه را مفتضح و رسوا ساخت و نقشه های شوم سران كفر و ضلال آل امیه را نقش بر آب نمود، و ملتهای آن روز و همه ی اعصار را متوجه به روح دیانت نمود و اسلام و قرآن را با شهادت جانانه ی خود بیمه كرد، شرایط را به نفع دیانت و اهل دین عوض نمود و شرایطی را به وجود آورد كه در اعصار مختلف بانگ اذان و فریاد (اشهد ان محمد رسول الله، صلی الله علیه و آله) از مأذنه ها، گلدسته ها، بلندگوها و وسایل جمعی و رسانه ها به گوش جهانیان برسد و نام مقدس و ذكر مبارك رسول الله، پیوسته در روز و شب برای مردم تجدید و خاطره انگیز گردد. بنابراین درست است كه پیامبر هم از حسین، علیه السلام، است.
2 - دوستدار حسین، مورد دوستی خداوند است؛ جمله ی «احب الله من احب حسینا» یا جمله ی دعاییه است یا خبر؛ اگر دعا باشد كه پیامبر مستجاب الدعوة برای محب و دوستدار حسین دعا كرده به اینكه خدا او را دوست بدارد. و چه دعایی بالاتر از این است كه اولا رسول اكرم، صلی الله علیه و آله و سلم، برای محب و دوستدار حسین، علیه السلام،دعا كند و ثانیا درخواست كند خدا او را دوست بدارد.
و اگر جمله ی خبریه باشد مطلب روشن تر و بالاتر است، زیرا از یك
مطلب مسلم محقق و ثابت، خبر می دهند و آن اینكه هر كس حسین را دوست بدار، محبوت خداست و خداوند، او را دوست می دارد و ظاهر عبارت رسول الله، عمومیت است، یعنی؛ هر كس محب و دوستدار امام حسین شد، مورد محبت و لطف خداوند بزرگ است.
و بنابراین كسانی كه آرزومندند تا مورد محبت خدای بزرگ قرار بگیرند و می خواهند خدا آنان را دوست بدارد، باید از عمق جان، امام حسین، علیه السلام، را دوست بدارند و با تمام وجود، احساس علاقه و دلدادگی نسبت به آن بزرگوار بنمایند و دنباله روی حضرتش باشند كه در این صورت، محبت خداوند به سوی آنان جلب خواهد شد.
3 - حسین سبطی از اسباط است.
سبط، در لغت به دو معنا آمده است: اول فرزند فرزند كه در عرف و اصطلاح مردم آن را نوه می نامند و دوم امت و جماعت.
معنای اول، هر چند اخبار از یك حقیقت و واقعیت است، ولی ذكر و یادآوری آن، آن هم از شخصیت ممتاز عالم وجود، كه گفتارش همه طبق ضوابط حكمت است، خالی از لطافت، بلكه دور از فن بلاغت است، زیرا چه كسی است كه نداند حسین سبطی از اسباط یعنی؛ فرزندزاده ای از فرزندزادگان است؟ ذكر این مطلب، در حقیقت از قبیل توضیح و اضحات است كه شایسته ی مقام یك انسان حكیم نیست.
بنابراین مقصود، معنای دوم است كه حسین، علیه السلام، یك امت از
امتهای جهان است؛ بدین بیان كه: حسین، علیه السلام، از نظر روحیات بزرگوارانه، و از جهت اخلاق فاضله، مكرمتهای انسانی و اعمال خوب و شایسته و از جهت منطق، قرص، قوی و كوبنده، چونان امتی عظیم می باشد. او امتی است كه در صورت و شكل یك شخص، متمثل شده و در چهره ی یك نفر تجسم و تبلور پیدا كرده است.
و یا اینكه حسین، علیه السلام، در رفعت شأن و علو مقام، مرتبه ی یك امت را دارد.
یا اینكه اجر و پاداش امام حسین علیه السلام، همچون اجر و ثواب یك امت است.
حقیقت آن است كه همان بیان اول، بهترین بیان است و دو بیان دیگر یعنی؛ بیان دوم و سوم نیز بازگشت به بیان اول می كند و اثر و ثمره ی آن است.
و این تعبیر، بسیار جالب و زیبا اقتباس از قرآن كریم است، چه آنكه خداوند بزرگ، قبلا جد اعلا و والا مقام حسین علیه السلام، را یك امت نامیده، آنجا كه می فرماید، ان ابراهیم كان امة قانتا لله حنیفا و لم یك من المشركین شاكرا لانعمه اجتبیه و هداه الی صراط مستقیم؛ [2] تحقیقا ابراهیم، امتی عبادتكار برای خدا و سعادتمند بود، او از مشركین نبود، شكرگزار نعمتهای خداوند بود، خداوند او را انتخاب كرده، به صراط مستقیم،
هدایت فرمود.
چنانكه مشاهده می شود در این آیه ی كریمه، از حضرت ابراهیم، علی نبینا و آله و علیه السلام، و به عنوان امت، یاد شده و اینجاست كه حسین نواده ی ابراهیم، كه وارث او نیز هست، در لسان پیامبر، «امت» خوانده شده است؛
السلام علیك یا وارث ابراهیم خلیل الله.
[1] اربلي، علي بن عيسي؛ كشف الغمة في معرفة الائمة، ج 2، ص 10، ناصف، شيخ منصور؛ التاج الجامع للاصول في احاديث الرسول، ج 3، ص 374، ابن اثير، عزالدين علي بن ابي الكرم؛ اسدالغابة، ج 2، ص 19، ج 5، ص 130 و ص 574.
[2] سوره نحل، آيه 120.